In het seizoen 2010/2011 speelde een groep spelers van het ZAT onder de naam hetZATspeelt de eenakter ‘de Getuigen’ van Hugo Claus. Ze wonnen prijzen en speelden op het professionele festival de Parade. Daar werden ze bezocht door een journalist van cultuurbewust.nl:

 De Getuigen van hetZATspeelt is een vies spelletje!

Tussen de zweefmolen en de burritokraam op De Parade in Utrecht staat Casa Mundo, een kleine circustent, waar hetZATspeelt haar publiek getuige laat zijn van een smerig spelletje. Twee vettige broers brengen het hoofd van een jonge naïeve Spanjaard op hol met beschrijvingen van de lekkerste hoer van de stad. De Getuigen is een eenakter uit 1952, geschreven door Hugo Claus en nu bewerkt en geregisseerd door Olav Beek. De Getuigen is een vies spelletje over de honger naar seks, voyeurisme en het moreel.

De broers, die beide Moene heten, en de oude man Pruusch loeren vanuit een donker hoekje naar hun droomvrouw, de hoer Lorna. Ze zien alleen haar silhouet door de gordijnen en zullen haar nooit krijgen, want ze durven niet bij haar ‘naar binnen’. Wanneer de jonge Juan zijn interesse in haar toont, praten ze hem het hoofd gek over Lorna en sturen hem naar haar toe. Helaas worden de twee betrapt door Lorna’s minnaar De Haan, directeur van de fabriek waar de broers en Juan werken. In paniek grijpt Juan naar zijn mes en steekt hij De Haan dood. Wanneer de jonge Spanjaard om hulp rent naar de broers, leveren zij hem over aan de politie.

Een vies spelletje
Het verlangen naar Lorna is waar het allemaal om draait. De gebroeders Moene laten dit merken door veelvuldig hun lippen te likken, in hun eigen tepels te knijpen en met hun vettige lichaam tegen elkaar aan te schuren. Het verlangen dat Juan heeft, speelt op een ander niveau. Deze naïeve romanticus laat zich de kop gek maken en weet zo niet meer wat nu goed of fout is. Dit maakt De Getuigen niet alleen een vies spelletje vanwege de geile adem die de broers uitblazen.

Door de korte afstand tot het publiek, vliegen de zweetdruppels je om de oren en wordt het hitsige spel je soms iets te ongemakkelijk. De geoliede lichamen van Jelle Buning en Mark v/d Velde (als oude Moene en jonge Moene) en het grimmige spel met de jonge Joris Beltman als Juan, geven De Getuigen een rauw randje.

Hoewel Lorna (Irene v/d Veen) ook voor de toeschouwer letterlijk een schaduw blijft, worden de suggestieve vormen van bewegende silhouetten een waar schouwspel. De smiechterige woordgrapjes van de ‘parkietman’ Pruusch (Roelof Croeze) houden de broers alert en laten de toeschouwer gniffelen om hun flauwheid.

Facebook-getuigen
Heel uitzonderlijk is dat het stuk wordt ingeleid met de boodschap de mobiele telefoon niet uit maar op ‘stil’ te zetten, omdat er gefilmd mag worden. We zijn immers allemaal voyeurs; we bekijken elkaars leven elke dag online. De inbreng van de mobiele telefoon maakt de voorstelling luchtig en lijkt het in een ander perspectief te zetten. Helaas wordt er later in het stuk niet meer op teruggegrepen en raakt het in de vergetelheid.

Toch heeft dit (voormalig amateur)gezelschap deze eenakter uitstekend weten te ensceneren: humoristisch en tegelijkertijd aangrijpend. Aan het applaus te merken, hopen de Parade-toeschouwers meer te zien en te horen van deze kleine maar sterke theatergroep. Vergeet dus vooral niet hetZATspeelt toe te voegen op Facebook, want hier zullen we meer van horen, zien, en lezen!

Door: Lisanne Sanders, www.cultuurbewust.nl